อากาศร้อนๆเราก็ต้องมีเพลง Playlist ที่เข้ากันไว้ฟัง ช่วงนี้เราเลยนึกขึ้นได้ว่า แนวเพลงที่เหมาะกับซัมเมอร์ที่สุดก็คงต้องเป็น Bossa Nova ต้นกำเนิดจากประเทศบราซิล ที่โด่งดังไปทั่วโลก และมีศิลปินหลากหลายแนวเพลงอื่นๆได้รับอิทธิพล เด่นชัดที่สุดก็คงจะเป็นการข้ามฝั่งมาเจอกับเพลง Jazz ของอเมริกันในยุค 60’s 70’s จนกลืนเป็นเนื้อเดียวกันเหมือนพี่เหมือนน้อง (พูดถึง Jazz เรามีคอลัมน์ 10 อัลบั้มเริ่มต้นที่จะช่วยทำให้คุณหลงรักเพลง Jazz มากขึ้น https://www.dooddot.com/jazz-music-list-for-beginners-start-genre-miles-davis/) หรือจนถึงทุกวันนี้บ้านเราก็ชอบมีการเอา Bossa Nova มา Arrange เพลงป๊อปไทยกันยกใหญ่ จนบางครั้งงงไปหมดแล้วว่า เอ๊ะ อะไรที่เป็นเสียงผู้หญิงหวานๆร้องต้องเป็น Bossa Nova ไปหมดเลยรึเปล่า? คาแรคเตอร์ของ Bossa Nova ปรากฎอยู่ด้วยท่วงทำนองที่สนุกสนานและจังหวะกลองการเคาะที่เป็นเอกลักษณ์ วันนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับ Bossa Nova ผ่าน 9 อัลบั้มขึ้นหิ้งที่แฟนๆบอซซ่าไม่ควรพลาด

Stan Getz, Joao Gilberto – Getz/Gilberto

ยังไงก็ตามแต่ ถ้าพูดถึง Bossa Nova ก็ต้องเริ่มด้วยอัลบั้มนี้ เพราะว่ามันคืออัลบั้มที่แสดงถึงจุดสูงสุดของการเจอกันตรงกลางระหว่าง Jazz และ Bossa Nova (ถือเป็นอัลบั้ม Jazz ที่ได้รางวัล Grammy ด้วย) ฝั่ง Jazz อเมริกันมี Stan Getz เป็นตัวแทน ส่วนบราซิลก็มี Joao Gilberto นักแต่งเพลงและนักกีตาร์มากฝีมือ ที่เป็นเหมือนบิดาของ Bossa Nova ทำให้โลกรู้จักประมาณหนึ่งเลย นอกจากแทร็คเพลง The Girl From Ipanema ที่ทุกคนรู้จักกันดีอยู่แล้ว และเพราะเราเคยแนะนำในคอลัมน์ Jazz ไปทีหนึ่ง คราวนี้เลยขอเปลี่ยนมาแนะนำอีกเพลงดัง Desafinado ที่แปลความหมายได้ประมาณว่า “ผิดคีย์” เป็นเพลงที่ Gilberto ตั้งใจแต่งแสดงถึงความรักที่สับสนไปหมด โดยใช้คอร์ดการเล่นท่ีกลับไปกลับมาได้อย่างสวยงาม ฟังกีตาร์ว่าน่าสนใจแล้ว แต่ความมหัศจรรย์มันมาเกิดขึ้นตอนที่ Stan Getz ต้องโซโล่ Saxophone บนคอร์ดที่แปลกประหลาดนี้ เกิดเป็นเสียงที่ฟังกี่ทีก็รู้สึกดีแบบบรรยายไม่ถูก และทำให้รู้ถึงความอัจฉริยะของ Stan Getz ประมาณหนึ่งเลย

Walter Wanderley – Rain Forest

จริงอยู่ที่ Stan Getz ในข้อข้างบนเป็นเหมือนผู้นำเข้า Bossa Nova มาสู่อเมริกันและโลกภายนอก แต่ในป่าฝนตามชื่ออัลบั้ม Rain Forest ของ Walter Wanderley นักออร์แกนและนักเปียโนชาวบราซิลเลี่ยน นี่ล่ะที่ทำให้ผู้คนทั่วไป ต่อให้ไม่ต้องคอแจ๊ซก็อินไปกับ Bossa Nova ด้วยเพลง Summer Samba ที่เราหยิบมาแนะนำนี้ จากที่เป็นเพลงเก่าแก่ของ Bossa Nova (เรียกอีกชื่อคือเพลง So Nice เป็นเวอร์ชั่นที่ใส่เนื้อร้องอังกฤษเข้าไป) Wanderley หยิบมาเล่นใหม่ด้วยเสียงออร์แกนเอกลักษณ์ของเขา พาให้ Summer Samba พุ่งทะยานติดชาร์ตอเมริกา หลายคนที่กดฟังแล้ว อาจจะรู้สึกคุ้นเป็นพิเศษ เพราะในอเมริกายุค 60’s 70’s นี่เป็นเพลงประจำใช้เปิดในลิฟต์หรือบรรดาล็อบบี้ทั่วไปหมด (เราว่าในพวกโรงแรมชั่นนำของไทยก็มีใช้เหมือนกันล่ะ) เป็นเพลงที่ฟังกี่ทีก็สบายอารมณ์ ในหน้าร้อน

Antonio Carlos Jobim – Wave

อัลบั้มที่เป็นที่พูดถึงที่สุดของ Antonio Carlos Jobim คือ Stone Flower อย่างไม่ต้องสงสัย (หน้าปกที่เขากำลังสูบบุหรี่สุดแสนจะ Iconic) แต่ที่เราเลือกหยิบอัลบั้ม Wave มา เพราะมันคือความกลมกล่อมที่ลงตัวของสไตล์การเล่นและการแต่งเพลงของ Jobim และเพลงที่เราหยิบมาแนะนำนี้ มีชื่อเดียวกันกับอัลบั้ม นี่เป็นผลงานชิ้น Masterpiece ของ Carlos Jobim นักกีตาร์และนักแต่งเพลงขาวบราซิล เป็นเหมือนคู่หูกันกับ Joa Gilberto เพราะสองคนนี้ล่ะ Bossa Nova ถึงได้โด่งดังทั่วโลกจนถึงปัจจุบันนี้ ทั้งคอร์ดกีตาร์ จังหวะกลองที่กำลังพอดี เมโลดี้ของเปียโนที่ลื่นไหลเสนาะหู ฟังแล้วรู้สึกมีความหวัง ยิ่งพอได้ส่วนของเครื่องเป่า มี French Horn ของ Joseph Singer เข้ามาแจมด้วยแล้ว โอย สวรรค์หูชัดๆ นี่ล่ะ Masterpiece ของแท้!

Cannonball Adderley – Cannonball’s Bossa Nova

ใน Jazz Scene ฝั่งอเมริกา ไม่ได้มีแค่ Stan Getz เท่านั้นที่คลั่งไคล้ Bossa Nova ในยุคนั้น เมื่อ Bossa Nova ได้ระเบิดตัวออกมาจากบราซิล ความนิยมก็แพร่หลายทั่วไปหมด หนึ่งในหลายๆศิลปินแจ๊ซชื่อดังที่ให้ความสนใจ ทำอัลบั้ม Bossa Nova ออกมาเป็นพิเศษ ก็คือ Cannonball Adderley ศิลปินแจ๊ซรุ่นใหญ่คนหนึ่งของวงการ นำพากลิ่นอาย Alto Saxophone ของเขา บินมาถึงบราซิลด้วยตัวเอง แล้วก็จัดการเฟ้นหานักดนตรีท้องถื่น มาอัดอัลบั้มนี้ด้วยกัน หลายเสียงวิจารณ์ตอนที่ออกมาตอนแรกกล่าวว่า มันเป็นอัลบั้มที่ดูจะออกมาลวกๆไม่พร้อมเอาซะเลย ทั้งเรื่องการอัดเสียง หรือความพร้อมนักดนตรีที่มาเจอกันแล้วทำอัลบั้มเลย แต่เมื่อย้อนมาฟังในตอนนี้ อย่างเช่นเพลง Corcovado ที่แต่งโดย Antonio Carlos Jobim เมื่อเทียบกับเวอร์ชั่นของ Stan Getz แล้ว ต้องบอกว่าของ Cannonball นี้ต่างกันเลย ซึ่งเราชอบอารมณ์แบบนี้นะ ลองกดฟังดู

มาฝั่ง Upbeat สนุกๆของ Bossa Nova กันบ้าง กดฟังเพลง Mas Que Nada ที่เราแนะนำ แล้วอาจจะบอกได้เลยว่า “เห้ย นี่มันเพลงบอลโลกนี่” ใช่ เพราะไม่นานมานี้ Black Eyed Peas วงฮิปฮอปชื่อดังของอเมริกา เพิ่งจับมา Arrange ใหม่ ใส่ท่อนแร็ป แล้วก็มีเสียง Fergie “อ่าย หยาย ย้าย ยา ยา~” โอเค พักไว้แค่นั้นก่อนละกัน สำหรับอัลบั้มนี้เป็นการเปิดตัวให้โลกรู้จักกับ Sergio Mendes นักเปียโนมากฝีมือชาวบราซิลเลียน ที่ในวงการบอซซ่าเวลานั้นรู้จักชื่อเขาดี (ทำไมบราซิลเขาไม่ได้มีใครรู้จัก แต่เขาก็แอบเก่งกันเป็นแก๊งค์เลยแบบนี้นะ) แน่นอนว่าถ้าคุณอยากทำความรู้จักกับ Bossa Nova นี่เป็นหนึ่งในอัลบั้มที่จะต้องอยู่ในคอร์ส 101 นี้แน่นอน

Quincy Jones – Big Band Bossa Nova

Quincy Jones คนทำเพลงรุ่นเก๋าของฝั่งอเมริกัน ที่ตลอดระยะเวลาการผลิตผลงานของเขา ชายคนนี้ทำได้หมดทุกแนวจริงๆ แม้จะมีรากฐานมาจากแนว Jazz ในช่วงที่ Bossa Nova กำลังเริ่มเป็นที่พูดถึงในอเมริกาต้นยุค 60’s  เขาก็ขอแจมกับ Scene นี้ด้วย กับการนำเอา Bossa Nova ในความคิดของเขามาผสมผสานกับแนวเพลงที่เขาถนัด และทำกับวง Big Band ออกมาเป็นชื่ออัลบั้ม Big Band Bossa Nova นี่เป็นอัลบั้มที่เราฟังแล้วรู้สึกเลยว่า มันไม่ใช่บราซิลเลย แต่เป็นการตีความ Bossa Nova ในฝั่งของอเมริกันแบบเต็มๆ ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าสนใจนะ ลองฟังแทร็ค Soul Bossa Nova ดู เพลงที่ติดหู หลายคนเคยฟังเพราะถูกเอาไปใช้บ่อยมากๆ ด้วยจังหวะที่สนุกสนาน และการมีลูกตอดจากเสียงเปียโน ให้อารมณ์ดูลึกลับหน่อยๆ อารมณ์เจอกันตรงกลางระหว่างสายลับเจมส์บอนด์กับความสนุกๆโต้งๆ จนหนังตลกเรื่อง Austin Power เย้เบบี้เย้ ถึงได้หยิบเอาไปใช้เป็นเพลงธีมเลย กลายเป็นว่าคนเปิดเพลงนี้ทีไรจะมีภาพนึกถึงความฮาๆแต่ถ้าตัดภาพนั้นออกหมด นี่เป็นเพลงบอซซ่าที่เปิดแล้วสนุกสนานมากๆเพลงหนึ่งเลย

Ellis Regina, Antonio Carlos Jobim – Ellis & Tom

อัลบั้ม Bossa Nova น่ารักๆที่เหมือนรับลูกส่งกันระหว่างหนุ่มสาวสองตำนานบอซซ่าโนว่า ฝั่งหนึ่งคือ Carlos Jobim ที่เราพูดถึงข้อข้างบนไปแล้ว และอีกคนคือ Ellis Regina ราชินีเสียงหวานของชาวบราซิล เพลงที่เราหยิบมาแนะนำให้ฟังกันคือเพลงดังชื่อว่า Aguas de Marco เป็นเพลงที่ทุกวันนี้ก็ยังมีวิทยุต่างประเทศเปิดกันบ่อยครั้ง เนื้อหาน่าจะเป็นเหมือนการรับส่งระหว่างสองคน ต่อให้เราไม่เข้าใจภาษาที่เขาใช้สื่อสารกัน ก็รู้ว่ามันเป็นเพลงที่น่ารักมากๆ ทั้งท่อนเบรคตอนกลางเพลง และมีเสียงขำของ Elis ตอนหลังช่วยทำให้มันพิเศษขึ้นไปอีก วันไหนรู้สึกว่าอุณหภูมิมันร้อนเหลือเกิน อารมณ์เหนื่อยๆเครียดๆมาลองเปิดฟังอัลบั้มนี้ เราว่าช่วยได้

Frank Sinatra, Antonio Carlos Jobim – Francis Albert Sinatra & Antonio Carlos Jobim

โชคดีสำหรับแฟนๆแนวเพลง Bossa Nova ที่ครั้งหนึ่ง Frank Sinatra ก็มีผลงานบอซซ่าออกมาด้วยเช่นกัน เป็นการร่วมงานกับ Carlos Jobim เข้าสตูดิโอทำเพลงกัน บทเพลงส่วนใหญ่ในอัลบั้มนี้ก็จะเป็นผลงานการประพันธ์ของ Carlos Jobim เอง ที่ขับร้องโดย Sinatra เป็นภาษาอังกฤษ หลายคนบอกว่านี่เป็นอัลบั้มที่ดีท่ีสุดอัลบั้มหนึ่งของแฟรงค์เลยก็ว่าได้ เพราะทำนองเพลงแบบ Bossa Nova มันช่างเข้ากันดีกับเสียงร้องของเขาเสียเหลือเกิน เพลงที่เราแนะนำคือ How Insensitive เป็นเพลง Standard ชื่อดังของแนว Bossa Nova ที่แต่งโดย Carlos Jobim และถูกขับร้องหลายครั้ง แต่เวอร์ชั่นของ Frank Sinatra นี่ล่ะที่ฟังแล้วกินใจมากๆ

Bebel Gilberto – Tanto Tempo

ย้อนกันไปไกลหลายอัลบั้มแล้ว เรากลับมาที่ยุคปัจจุบันกันบ้าง กับ Tanto Tempo ของ Bebel Gilberto นักร้องสาวชาวบราซิล ลูกสาวของ Joao Gilberto ผู้เป็นเหมือนบิดาของ Bossa Nova แล้วลูกไม้จะหล่นไปไกลต้นได้อย่างไร จากอยู่กับเสียงเพลงมาตั้งแต่เด็กๆ ในอัลบั้มนี้เธอมีเพลงดังคือ Samba da Bencao ที่ถูกใช้ประกอบในภาพยนตร์ Eat Pray Love (2010) เราก็ตามมาจากหนังเรื่องนี้นี่ล่ะ ทำนองแบบช้าๆฟังสบายๆ ถ้าได้เปิดฟังริมทะเลนะ น่าจะลืมเรื่องความวุ่นวายได้ปลิดทิ้งเลย ก็ถือว่าลาลิสต์ Bossa Nova กันด้วยเพลงนี้เลยละกัน

Writer: Pakkawat Tanghom