ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาไม่น่าจะมีกระแสของภาพยนตร์เรื่องใดที่มาแรงเกินกว่า Avengers: Infinity War ได้แล้ว แน่นอนว่า Infinity War นี้ยิ่งใหญ่สมใจการรอคอยของแฟน Marvel หลายๆ คน โดยเพาะอย่างยิ่งเหล่าตัวละครจากทั่วจักรวาล Marvel ตั้งแต่ Iron Man มาจนถึง Black Panther ทั้งซุปเปอร์ฮีโร่และ supporting characters ที่มารวมตัวกันมากถึง 76 คน! ถึงแม้ว่าเราจะได้เจอคาแร็กเตอร์อันเป็นที่รักมากมายขนาดนี้ สิ่งหนึ่งที่หลายคนอาจไม่ได้สังเกตเลย คือแทบจะไม่มีซูเปอร์ฮีโร่สาวคนไหนใน Avengers ที่มัดผมเลย

ไม่ต้องถึงขนาดไปสู้กับใคร แค่จะออกไปวิ่งที่สวนสาธารณะผู้หญิงส่วนใหญ่ก็คงต้องมัดผมกันทั้งนั้น ฉะนั้นทรงผมของเหล่าฮีโร่หญิงใน Avengers : Infinity War จึงบอกอะไรมากกว่าที่เราคิด แน่นอนว่ามันมีเหตุผลเรื่องงานภาพของคอมมิก การปล่อยผมยาวสลวยอย่างเช่นความสวยงามที่ภาพฮีโร่สาวสะบัดผมไปมาตอนต่อสู้คงจะดูชิค ดูคูลกว่า เหมือนที่ Camille Friend หัวหน้าฝ่ายผมของภาพยนตร์ Black Panther, Guardians of the Galaxy Vol. 2 และภาพยนตร์ที่กำลังจะเกิดขึ้นอย่าง Captain Marvel มาคอนเฟิร์ม

“ประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาของซูเปอร์ฮีโร่หญิงในคอมมิก ทรงผมของพวกเธอจะถูกปล่อยให้เป็นธรรมชาติเสมอ เพราะในฉากต่อสู้ผู้คนมักอยากจะเห็นผมที่พริ้วอย่างอิสระไปกับการเคลื่อนไหว”

แต่ภายใต้เหตุผลเรื่องความสวยงามนั้น Christina Dokou ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้าน American Literature and Culture จาก The University of Athens อธิบายว่า

“แน่นอนว่าการที่เราไม่เห็นผมหางม้าในหนัง มันแสดงถึงอะไรบางอย่างที่ค่อนข้างเหยียดเพศ”

ด้วยความที่เป็นสื่อสำหรับเด็กผู้ชายที่ตกทอดกันมาในการ์ตูนแนวซูเปอร์ฮีโร่ ทำให้ตัวละครหญิงในการ์ตูนเเนวนี้ยังคงติดอยู่กับ stereotypes ของความผู้หญิงแบบที่เลี่ยงไม่ได้ 

“ในปัจจุบันรูปลักษณ์ภายนอกและความงามของฮีโร่หญิงยังคงถูกสร้างอย่างเหมารวมและทำให้มันดูสุดโต่งเกินจริง อย่างคนที่ดูเปิดเผยหรือมีลักษณะคล้ายนางแบบแม็กกาซีนเราจะรู้เลยว่าเธอห่วย แต่คนที่ดูเป็นสาวนักสู้สุดร้อนแรง จะถูกมองว่าเก่งกว่าอย่างแน่นอน”

แน่นอนว่าการ์ตูนมันสนุกเพราะไม่ใช่เรื่องจริง แต่ถึงอย่างนั้นในจักรวาลของซูเปอร์ฮีโร่ ทรงผมของแต่ละตัวละครก็ยังสะท้อนถึงการสร้างความจริงบางอย่าง

“อย่างที่เรารู้กันว่าผมยาวๆนั้นมันหมายถึงความ femininity หรือความเป็นหญิงอยู่แล้ว ซึ่งผมสีแดงและสีดำมักจะเป็นสีที่ถูกเลือกให้เป็นสีผมของซูเปอร์ฮีโร่หญิงหรือตัวละครที่มีความโดดเด่น เช่น Phoenix, Red Sonja หรือ Wonder Woman ในขณะที่ผมบลอนด์ยังถูกปฏิบัติเหมือนเป็นสาวหัวกลวงหรือตัวละครที่มีพละกำลังแต่ใช้ไม่เป็น เช่น Supergirl หรือ Smallville”

ขณะเดียวกันผู้หญิงที่โกนศีรษะมักหมายถึงคนที่มีความสามารถทางจิตหรือพลังพิเศษบางอย่างที่เหนือกว่าคนทั่วไป แต่มันก็สามารถสื่อถึงรสนิยมทางเพศได้อีกด้วย อย่างเช่น Moondragon ฮีโร่หญิงที่เปิดเผยว่าเป็น bisexual หรือ Tank Girl ที่เป็นแรงบันดาลใจให้เกิดงาน Weekly Lesbian Tank Girl Nights ใน London  (แม้แต่ในซีรี่ส์ที่ไม่ใช่มาร์เวลอย่าง Stranger Things ตัวละครที่มีพลังพิเศษบางอย่างก็ยังต้องเลือกที่จะโกนศีรษะ)

พูดง่ายๆ ก็คือตัวละครที่มีผมสั้นกว่า มักหมายถึงคาแรกเตอร์ที่ไม่ได้อยู่ใน norm ไม่ต้องตามความเป็นหญิงแบบดั้งเดิม แต่ถึงอย่างนั้น comics และ graphic novels ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ก็มีแนวโน้มที่จะนำเสนอสีผมหรือความยาวของผมที่ไม่ยึดติดกับค่านิยมเดิมๆ เพื่อเป็นนัยยะว่าพวกเขาพร้อมรับและสนับสนุน ความแตกต่าง ความหลากหลายทางเพศ

เรื่องทรงผมเป็นเพียงส่วนหนึ่งที่ตอกย้ำข้อกังขาเกี่ยวความไม่หลากหลายทางเพศที่ Marvel ถูกตั้งคำถามมาตลอดทั้ง 10 ปี (ตลอด 10 ปีที่ผ่านมามีนักแสดงหญิงในระดับ top-billed เพียง 18 คนหรือนับเป็น 26.1% และมีผู้กำกับหรือคนเขียนบทผู้หญิงเพียง 1 คน หรือนับเป็น 2.3% ) เพราะเราคงปฏิเสธไม่ได้ว่ามุมมองจากผู้กำกับและทีมงานกลุ่มเดิม อาจส่งผลให้ไม่เกิดความหลายหลายของผู้หญิงในหลายๆ ภาพยนตร์ของมาร์เวลผ่านมา

แต่ดูเหมือนว่าหลังจากนี้เราจะได้เห็นมุมมองของผู้หญิงที่มากขึ้นจากภาพยนต์เรื่อง Captain Marvel ภาพยนตร์ซูเปอร์ฮีโร่หญิงคนแรกจากมาร์เวล ที่จะฉายในปี 2019 ซึ่งคาดว่าจะเพิ่มเปอร์เซ็นต์การมีส่วนร่วมของผู้หญิงได้อย่างมากมายในจักรวาล Marvel เเห่งนี้

เราคิดว่า Captain Marvel จะมาช่วยลบล้างความรู้สึก ‘เบื่อหน่ายหนังซูเปอร์ฮีโร่’ ที่หลายๆ คนเริ่มรู้สึกได้ เพราะที่จริงเเล้วเราอาจไม่ได้เบื่อหนังฮีโร่ แต่เราแค่เบื่อหนังฮีโร่ที่ถ่ายทอดมุมมองเดิมๆ จากการสร้างของคนกลุ่มเดิมๆ เท่านั้นเอง