วงการสถาปัตยกรรมของเวียดนามนับวันยิ่งมีอะไรน่าตื่นเต้นและตื่นตาตื่นใจมาให้เราได้ชื่นชมกันอยู่เสมอ ล่าสุด NISHIZAARCHITECTS บริษัทสถาปนิกชื่อดังประจำกรุงโฮจิมินท์ซิตี้ ก่อตั้งโดยสถาปนิกชาวญี่ปุ่น Shunri Nishizawa ได้ปล่อยภาพโปรเจ็กต์ออกแบบบ้านพักอาศัยในเมือง An Giang ซึ่งอยู่ทางภาคใต้ ติดชายแดนประเทศกัมพูชา โดยยึดหลักความกลมกลืนกับชุมชน สอดรับกับธรรมชาติ และอยู่อาศัยอย่างมีความสุข

บ้านหลังนี้ตั้งอยู่ในหมู่บ้าน Chau Doc ซึ่งเป็นหมู่บ้านเล็กๆ ในชนบท ที่ตั้งของหมู่บ้านคือที่ราบลุ่มริมแม่น้ำ ซึ่งบ้านส่วนใหญ่มักสร้างแบบยกพื้นต่อเสาสูงเพื่อให้สามารถยังคงอยู่อาศัยได้เมื่อถึงหน้าน้ำนอง เกือบแทบทุกบ้านต้องมีสะพานไม้ที่เชื่อมต่อกับถนนคอนกรีตสายหลัก เพื่อใช้สำหรับเข้าสู่ตัวบ้านได้นั่นเอง

จากผังของหมู่บ้านนี้ จะเห็นว่าฝั่งหนึ่งคือชุมชนที่อาศัยอยู่บริเวณที่ราบลุ่มริมแม่น้ำ ลึกเข้ามาคือนาข้าวกว้างใหญ่ไพศาล ทุกอย่างของหมู่บ้านนี้จึงเต็มไปด้วยความ Local และเสน่ห์วิถีชีวิตในแบบของเวียดนามใต้อย่างแท้จริง

NISHIZAWAARCHITECTS จึงเลือกที่จะออกแบบบ้านหลังนี้อย่างกลมกลืมกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรม พร้อมกับการเคารพธรรมชาติอย่างนอบน้อมถ่อมตน ผังบ้านคำนึงถึงหลักแสงธรรมชาติ แทรกแซมด้วยความเป็นธรรมชาติ และความโปร่งโล่งที่ทำให้ตัวบ้านระบายอากาศได้เป็นอย่างดี รวมถึงโครงสร้างที่เรียนรู้ที่จะอยู่กับน้ำอย่างเข้าใจ ด้วยการออกแบบให้พื้นที่ชั้นล่างสุดสามารถทนทานกับสภาพที่ต้องอยู่กับน้ำเป็นเวลายาวนานหลายเดือนได้

ทีมออกแบบทำการรีเสิร์ชข้อมูลถึงพฤติกรรมการอยู่อาศัยและการใช้พื้นที่ของคนภายในบ้านพบว่า พื้นที่ชั้นล่างสุดแทบไม่ถูกใช้งาน ด้วยเหตุผลของการที่น้ำท่วมถึงในฤดูน้ำหลาก ส่วนอื่นๆ ทีมออกแบบพบว่า การเลือกใช้วัสดุสมัยใหม่ แม้ว่าจะทำให้ตัวบ้านโดดเด่นน่ามอง แต่กลับขาดความกลมกลืน และเป็นกันเองกับบ้านรอบๆ จึงเลือกใช้วัสดุที่หาได้ทั่วไปอย่างไม้ และสังกะสีมาใช้ เพิ่งเข้าไปแค่เพียงการออกแบบเพื่อให้เกิดฟังก์ชั่นใช้งานอื่นๆ เท่านั้นเอง

หลังคาของบ้านหลังนี้สามารถเปิดปิดได้เหมือนเพิงพัก ที่สามารถรับแสงและลมธรรมชาติเข้ามาหมุนเวียนภายในตัวบ้านได้อย่างดี รวมถึงยังถูกหลักแนวคิดความเชื่อของผู้คนในแถบนี้อีกด้วย บ้านหลังนี้ไม่ได้แบ่งส่วนการใช้งานอย่างชัดเจนนัก เนื่องด้วยวิถีชีวิตของสมาชิกในบ้านนั้นต่างเลือกใช้พื้นที่ต่างๆ ของบ้านคนละแบบกันอย่างสิ้นเชิง ทีมออกแบบจึงออกแบบให้ห้องต่างๆ ของบ้านมีบานผนังที่สามารถเลื่อนเพื่อกำหนดพื้นที่ใช้สอยได้ ในขณะที่ชั้นบนขึ้นไปคือส่วนที่มีความส่วนตัว เช่น ห้องนอน ห้องน้ำ ก็ถูกออกแบบให้เป็นสัดเป็นส่วนอย่างสวยงาม ลงตัว

การออกแบบที่ดีไม่จำเป็นต้องโดดเด้งหรือเด่นกว่าใคร หากแต่ถ้ามันตอบโจทย์และมีฟังก์ชั่นที่เหมาะสมกับชีวิตของผู้ใช้งาน กลมกลืนกับชุมชน สิ่งแวดล้อม หรือแม้แต่วิถีชีวิต วัฒนธรรม สำหรับเรา นั่นแหละก็เพียงพอแล้วที่เราจะชื่นชมการออกแบบนี้ว่าเป็นการออกแบบที่ดี เหมือนกับบ้านหลังนี้

—