ในโลกยุคนี้ที่หลายสิ่งเคลื่อนไปด้วยกระแสขับของสื่ออิเล็กทรอนิคส์มากมาย คงไม่มีใครไม่รู้จักกับ “Silicon Valley” แห่ง San Francisco ศูนย์รวมออฟฟิศสำนักงานใหญ่ของแบรนด์ไอทีทั้งหลาย ไล่มาเลยตั้งแต่ยักษ์ใหญ่อย่าง Apple, Intel, Nvdia, เวปไซต์ Yahoo!, Googlg, Facebook, eBay, Netflix, Twitter นี่ยังไม่รวมออฟฟิศย่อยของแบรนด์ดังอีกมากมายอีกนะ คือมีทั่วทุกหัวมุมถนนเลยจริงๆ แต่อยากรู้กันไหมว่า ความเป็นอยู่ของเมือง San Francisco ก่อนที่คลื่นบริษัทเหล่านี้เข้ามาเป็นอย่างไร? เรามีภาพถ่ายบรรยากาศในยุคก่อนนั้นมาฝากกัน

ผลงานภาพถ่ายชุดที่ว่านี้เป็นของ Janet Delaney ช่างภาพชาวอเมริกัน เธอเล่าว่าย้ายมาอยู่ที่เมืองรถรางย่าน South of Market หรือ “SoMa” ช่วงปี 1978  ซึ่งในเวลาดังกล่าวย่านนี้ถูกมองเป็นเหมือนเมืองต้นแบบของคำว่า “ American Dream” อย่างแท้จริง (โลกในอุดมคติของวิถีอเมริกันชน) ภาพชีวิตอันสุขสบายของเหล่าคนทำงานชนชั้นแรงงานที่อยู่กันแบบครอบครัวพ่อแม่ลูกในบ้านและที่ดินราคาไม่แพง รวมไปถึงเจ้าของธุรกิจน้อยใหญ่ที่ทยอยกันเข้ามาตั้งถิ่นฐานมีกันทุกเชื้อชาติ ร้านค้าและบ้านเรืองเรียงรายเป็นภาพลักษณ์ชุมชนอบอุ่นที่ค่อยๆเติบโต ทั้งหมดนี้ถูกนำเสนอผ่านงานภาพถ่ายชุดนี้ของเธอ  ถ้าเทียบกับในยุคปัจจุบันคงเรียกได้ว่าต่างกันหน้ามือเป็นหลังมือ แม้ในภาพรวมของธุรกิจ… การมาถึงของ Silicon Valley ฟังดูเป็นเรื่องดีที่เกิดขึ้น แต่ในมุมมองของชาวเมืองรุ่นเก่าทั้งหลายนั้นบางทีมันอาจจะเป็นเหมือนฝันร้ายของพวกเขาก็ได้ ที่ดินส่วนใหญ่ถูกบังคับซื้อขายขาดให้นายทุน และราคาก็ถูกยกให้แพงขึ้นจนชาวบ้านที่อยู่มาก่อนเอื้อมไม่ถึง หลายสิ่งหลายอย่างที่แลกกลับมาอาจจะทำให้ความสุขสบาย ชีวิตของชุมชนหลงเหลือแต่ในภาพถ่ายชุดนี้ของ Janet เท่านั้น…

อุปกรณ์ที่ช่างภาพหญิงคนนี้เลือกใช้บันทึกภาพก็คือกล้อง Large Format  กล้องตั้งขาตั้งขนาดใหญ่ที่ต้องมุดหัวเข้าไปในผ้าก่อนถ่าย (เหมือนตามร้านถ่ายรูปสมัยก่อน) เอกลักษณ์ก็คือคุณภาพความละเอียดที่ถ้าหากคิดว่าฟิล์ม 35mm ว่าสูงแล้ว เอามาเทียบกับฟิล์มแผ่น 8×10 กล้อง Large Format คงห่างกันแบบไม่เห็นฝุ่นแน่ๆ ช่างภาพที่โด่งดังกับกล้องแบบนี้ก็คือ “Ansel Adam” (ผลงาน Landscape ขาวดำอันเป็นตำนาน) “Stephen Shore” (ช่างภาพอเมริกันในยุคเดียวกันนี้ที่โดดเด่นเรื่องการใช้สีและคอมโพสในฉากโลกประจำวัน) หรือถ้าใหม่หน่อยก็เป็น “Gregory Crewdson” (ช่างภาพรุ่นใหม่ที่ปฏิวัติวงการถ่ายภาพด้วยการเซตฉากไม่ต่างจากกองภาพยนตร์แต่กดถ่ายแชะเดียวจบ) ย้อนกลับมาที่ตัวผลงานของ Janet เช่นกัน นอกจากจะได้เปรียบเรื่องวัฒนธรรมความเป็นอยู่ของย่าน SoMA ที่น่าสนใจเป็นทุนเดิมแล้ว เธอยังเลือกใช้สีสันในการนำเสนอแต่ละภาพได้อย่างลงตัว เป็นผลงานที่เรียกว่ามีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และความงามทางศิลปะรวมอยู่ เหมาะแก่การดูสร้างแรงบันดาลใจสำหรับคนชอบถ่ายรูปเป็นอย่างยิ่ง… ดีไม่ดีเมื่อกรุงเทพเราเปลี่ยนไปผลงานที่ถ่ายไว้อาจจะมีค่าขึ้นมาก็ได้

Writer: Pakkawat Tanghom
Image by: Designboom