ในศิลาจารึกหลักที่ 1 ที่จารึกโดยพ่อขุนรามคำแหงแห่งสุโขทัยนั้น บันทึกไว้ว่า “เมืองสุโขทัยนี้ดี ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว ใครจักใคร่ค้าช้าง ค้า ใครจักใคร่ค้าม้า ค้า ไพร่ฟ้าหน้าใส…” ประหนึ่งสโลแกนส่งเสริมการท่องเที่ยวว่าเมืองนี้ดี อุดมสมบูรณ์ ผู้คนน่ารัก ค้าขายอะไรก็ย่อมได้ ด้วยความที่เป็นศูนย์กลางของอำนาจ และยังเป็นศูนย์กลางของการค้าขาย แลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกับหลากหลายอาณาจักร แถมศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ของเมืองนี้ก็โดดเด่นมีคุณค่า จนองค์การยูเนสโก้ประกาศให้ สุโขทัย และเมืองใกล้เคียงเป็นมรดกโลก

คนเมืองกรุงใหม่หลายคนก็อยากลองไปสัมผัสเมืองเก่าแก่แต่โบราณบ้าง วันนี้เราเลยมีประสบการณ์แสนพิเศษ ของดีเมืองสุโขทัยนี้ดี ให้ลองไปเที่ยว ไปอยู่ ไปทำตามดู รับรองเลยว่า ความสุขจากเมืองที่ชื่อแปลว่า รุ่งอรุณแห่งความสุข อยู่ไม่ไกล เพียงแค่นั่งเครื่องบินไปก็ได้ความสุขในวันหยุดสุดสัปดาห์มาเต็มกระบุงแล้ว

01 : History Class

ไม่ใช่แค่อยุธยาจะเป็นเมืองเก่าของเราแต่ก่อน แต่สุโขทัยก็เป็นเมืองเก่าไม่แพ้กัน อีกทั้งยังมีเมืองศรีสัชนาลัยในฐานะเมืองใกล้เคียง ให้ได้เที่ยวดื่มด่ำและเรียนรู้ประวัติศาสตร์จากสถานที่จริง ไม่ต้องพลิกหนังสือคู่มือใดๆ ให้เสียเวลาแล้วทีนี้

เริ่มต้นวิชาประวัติศาสตร์ที่อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ศูนย์กลางของทั้งอาณาจักรและการท่องเที่ยว หากอยากเยี่ยมชมประวัติศาสตร์อย่างใกล้ชิด แนะนำให้เช่าจักรยานปั่นชมเมือง ที่แรกที่ควรแวะคือ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติรามคำแหง ลืมภาพจำพิพิธภัณฑ์แบบเก่า ตู้กระจกเหงาๆ ไฟนีออนติดๆ ดับๆ เพราะตอนนี้ทางพิพิธภัณฑ์ได้ปรับปรุงการจัดแสดง ให้สนุก เพลิดเพลิน เป็นการปฐมนิเทศน์ก่อนไปชมเมืองสุโขทัยของจริง จากนั้นก็ปั่นไปที่วัดมหาธาตุ วัดที่ทุกเมืองต้องมีในฐานะของศูนย์กลางพระพุทธศาสนาประจำเมือง จุดเด่นของวัดนี้ก็คือเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่เด่นที่สุดของสุโขทัย

จากนั้นก็ลงใต้มาวัดศรีสวาย เพื่อมาเรียนรู้ว่าความจริงแล้วก่อนที่จะมาเป็นสุโขทัยนั้น คนดั้งเดิมของเมืองนี้คือชาวขอมนั่นเอง โดยสังเกตได้จากพระปรางค์สามองค์จากศาสนาพราหมณ์ที่ถูกสร้างวัดของศาสนาพุทธครอบทับอีกที ปั่นเที่ยวเมืองสุโขทัยทั้งที ไม่ออกไปดูไฮไลท์อย่างวัดศรีชุม ก็เหมือนมาไม่ถึง เพราะที่นี่นอกจากจะประดิษฐานพระพุทธรูปศิลปะสุโขทัยแท้องค์ใหญ่ที่สุดของเมืองแล้ว ภาพพักตร์ของพระพุทธรูปที่เห็นเพียงเสี้ยวเพราะมีวิหารขนาดใหญ่ครอบทับ ยิ่งทำให้น่าประทับใจเข้าไปใหญ่ บวกกับตำนานพระพูดได้ ที่มีคนใช้กุศโลบายเดินเข้าอุโมงค์ที่ซ่อนอยู่ในตัววิหารไปโผล่อยู่บริเวณหลังองค์พระ เพียงแค่พูดเบาๆ เสียงก็ก้องเหมือนพระพูดได้ ยิ่งทำให้วัดนี้ดูขรึมขลังน่าชมยิ่งนัก

ถ้ามีแรงมากพอ (และเพื่อนไปด้วยหลายคน) แนะนำให้ปั่นออกนอกเมืองไปยังสรีดภงค์ (อ่านว่า สะ-รี-ดะ-พง) เขื่อนกันน้ำโบราณ นอกจากจะได้รู้ว่าคนสุโขทัยเค้าก็มีระบบการจัดการน้ำที่ดีงามแล้ว ยังได้ถือโอกาสพักผ่อนหย่อนใจ ดื่มน้ำดื่มท่าให้หายเหนื่อยแล้วค่อยปั่นไปวัดสะพานหิน วัดบนยอดเขาวิวสวยเห็นได้ทั้งเมืองสุโขทัย แนะนำว่ารอเย็นๆ ชมพระอาทิตย์ตกดินที่เป็นไฮไลต์จะฟินใจมากเลยเชียว

ถ้ามีเวลามากกว่าหนึ่งวัน สามารถพ่วงเอาอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย เข้าในแผนเที่ยวได้ ความน่าตื่นเต้นของศรีสัชนาลัยก็คือเมืองเก่าที่แทรกแซมอยู่ในป่า อารมณ์เหมือนหลุดเข้าไปในป่าแอมะซอนแล้วไปค้นเจออาณาจักรอินคาแบบนั้นเลย

ถ้าไม่เก่งปั่นจักรยาน สามารถเหมารถคอกหมูเที่ยวได้ รถสองแถวไม้แสนออริจินัลวิ่งระหว่างอำเภอนี้สามารถเช่าเหมาทั้งวัน พาเที่ยวตามจุดต่างๆ แถมยังสามารถแชะภาพเก๋ๆ แบบเที่ยววิถีไทย เก๋ไก๋ไม่เหมือนใครจริงๆ

02 : Homestay Stay Like Home

มาเที่ยวต่างจังหวัดต่างบ้านต่างเมืองทั้งที ได้ลองเรียนรู้วิถีชีวิตผู้คนก็เป็นเรื่องน่าสนุกไม่น้อย แถมที่สุโขทัยก็ขึ้นชื่อเรื่องโฮมสเตย์ เพราะฉะนั้น ต้องลองซะหน่อยแล้ว

โฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่น อำเภอศรีสัชนาลัย นับว่าเป็นชุมชนต้นแบบที่เลือกบริหารจัดการตนเอง และพร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวด้วยน้ำใจไมตรีชนิดที่นักท่องเที่ยวต้องยิ้มอิ่มใจกลับบ้านกันทุกคน คนบ้านนาต้นจั่นส่วนใหญ่เป็นคนเมืองเหนือที่อพยพย้ายถิ่นลงมายังแถบภาคกลาง รวมถึงบางส่วนเป็นชาวเมืองลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ที่ห่างกันเพียงแค่ภูเขากั้นเท่านั้น

การมาโฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่นนั้น เรียกได้ว่ามีกิจกรรมให้ทำมากมาย ตั้งแต่เข้ามายังหมู่บ้านก็จะเริ่มต้นด้วยพิธีบายศรีสู่ขวัญ จากนั้นก็จะพาไปยังบ้านที่จะนอนโฮมสเตย์กัน บางหลังพิเศษตรงที่วิวตรงระเบียงหน้าบ้านเป็นทุ่งนาเขียวขจี ตอนเช้าก็มีหมอกลงเรี่ยดินให้คนกรุงได้ฮือฮากัน ใครอยากสำรวจหมู่บ้านก็สามารถเช่าจักรยานแล้วปั่นเที่ยวดูทุ่งนาเขียวๆ หรือถ้ามาช่วงเดือนกุมภาพันธ์จะได้เห็นทุ่งปอเทืองสีเหลืองอร่ามงามไปอีกแบบ

หรือใครชอบชิมไปทุกสวนก็แนะนำทัวร์ชมสวนผลไม้ เพราะบ้านนาต้นจั่นนี้มีผลไม้ให้กินกันตลอดปี ทีเด็ดสุดของช่วงนี้คือทุเรียน ที่เป็นพันธุ์เดียวกันกับที่อำเภอลับแล ซึ่งขึ้นชื่อมากในเรื่องของเนื้อทุเรียนที่กลิ่นหอมหวล หวานมันกรอบ พูดแล้วน้ำลายไหล

ส่วนใครเป็นสายวิถีชีวิต ชอบงานหัตถกรรมก็สามารถไปเรียนรู้วิธีการทำผ้าหมักโคลนพื้นบ้านได้ เหตุผลที่ต้องหมักโคลนก็เพื่อให้เนื้อผ้ามีความนุ่ม สวมใส่สบาย แถมสีย้อมธรรมชาติยังติดทนนานอีกด้วย

สายกินก็มีกิจกรรมให้ทำ กับการลองทำอาหารพื้นบ้านอย่างข้าวเปิ๊บ ที่หน้าตาเหมือนก๋วยเตี๋ยวปากหม้อ แต่ต่างกันที่ส่วนผสมและกรรมวิธีการทำ ใครชอบเส้นก็มีก๋วยเตี๋ยวแบ ที่หน้าตาคล้ายเส้นเล็กแห้ง แต่ก็ตามสูตรของก๋วยเตี๋ยวสุโขทัยที่ใส่ถั่วฝักยาวหั่น ใส่หมูแดงหั่นบาง บีบมะนาวหน่อย อร่อยเหาะ

นับว่าเป็นหมู่บ้านโฮมสเตย์ต้นแบบที่มีอะไรน่าสนุกให้ทำเต็มไปหมด สามารถใช้เวลาสุดสัปดาห์ได้คุ้มค่า แถมค่าใช้จ่ายยังไม่แพงอีกด้วย

03 : A Walk to Somewhere

สุโขทัยไม่ได้มีแค่เมืองเก่า แต่ยังมีอุทยานแห่งชาติรามคำแหง ให้สายเดินป่าชอบชมทะเลหมอกได้ไปทดลองกำลังขาและสัมผัสประสบการณ์ผจญภัยอีกด้วย

ด้วยความสูงกว่า 1,200 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล และระยะทางในการเดินเพื่อไปถึงยอดเขาหลวง 3.7 กิโลเมตร ก็น่าจะทำให้สายปีนเขาเดินป่าต้องมาพิชิตยอดเขาหลวงให้ได้สักครั้งหนึ่ง ไฮไลต์ที่ทุกคนต้องไปเช็คอินก็คือ ผานารายณ์ ผาหินที่เป็นจุดชมทะเลหมอกและพระอาทิตย์ขึ้นที่สวยที่สุด ยิ่งถ้าทัศนวิสัยดี อาจมองไกลไปถึงทุ่งทะเลหลวง ซึ่งมีเกาะรูปหัวใจตั้งอยู่กลางทะเลสาบอีกด้วย

ซึ่งจริงๆ แล้วเขาหลวงดูจะเป็นภูเขาที่ปีนและพิชิตง่าย ไม่ยากอย่างที่คิด ทางจังหวัดสุโขทัยก็เลยมีการจัดกิจกรรมวิ่งเทรลพิชิตยอดเขาหลวง จัดกันเป็นประเพณีประจำปีให้คนที่ชอบวิ่งอยากทดสอบกำลังขาได้วัดใจกันอีกด้วย

04 : Elephant is a Culture

สายวัฒนธรรมน่าจะชอบจังหวัดสุโขทัยเป็นที่สุด เพราะทุกอำเภอต่างก็มีวิถีที่แตกต่างกันออกไปให้ได้สัมผัส เช่นกันกับที่บ้านหาดเสี้ยว แห่งอำเภอศรีสัชนาลัย ซึ่งผู้คนส่วนใหญ่เป็นชาวไทยพวนที่อพยพมาจากลาว ที่มีงานช้างจัดอย่างยิ่งใหญ่ไปทั่วทั้งอำเภอในช่วงวันที่ 7-8 เมษายนของทุกปี

ประเพณีแห่ช้างบวชนาคนี้ มีขึ้นสืบเนื่องมาจากพระเวสสันดรชาดก นาคจะแต่งกายด้วยชุดสีสันสดใสสวมใส่แว่นตาดำ ขึ้นหลังช้างที่ก็ตกแต่งด้วยเครื่องทรงสีสันสวยงามไม่แพ้กัน แห่แหนไปทั่วทั้งเมือง ฉากที่สวยที่สุดของประเพณีนี้คงหนีไม่พ้นการแห่ช้างข้ามลำน้ำยม สวยงามจนชาวต่างชาติต่างก็อยากมาสัมผัสประเพณีนี้กันทั่วโลก  คนไทยอย่างเราแค่เห็นจากภาพก็อยากไปเห็นประเพณีและความศรัทธาด้วยตาตัวเองแล้ว

05 : Bike Before Fly

ก่อนบินกลับกรุงเทพฯ โดยสายการบิน Bangkok Airways ถ้ามาถึงสนามบินก่อน Take-Off แล้วมีเวลาเหลือเฟือ สามารถยืมจักรยานฟรีแล้วไปปั่นสำรวจพื้นที่โดยรอบสนามบินสุโขทัยได้ ซึ่งมีจุดน่าแวะมากมาย อาทิ สวนสัตว์สนามบินที่ได้ข่าวว่ามียีราฟให้ดู ฟาร์มกล้วยไม้ที่ผลิตผลก็นำมาใช้ทั้งในสนามบินและบนเครื่อง หรือจะปั่นไปโครงการเกษตรอินทรีย์ สนามบินสุโขทัย ที่มีทุ่งนาเขียวขจีสบายตาให้ชม หรือใครเป็นสายลุยก็สามารถไปลองเป็นชาวนา หรือไปลองพาฝูงควายไปอาบน้ำก็ยังได้เลย ซึ่งเอาจริงๆ นี่ก็ใช่เวลาเกือบวันเลยนะเนี่ย

ส่วนใครที่เวลาน้อย ปั่นเที่ยวชมก็มากพอ แนะนำให้ไปจบที่ร้านอาหารก๋วยเตี๋ยวลานบิน ชิมก๋วยเตี๋ยวสุโขทัยแท้ๆ ก่อนกลับบ้าน ก็ถือว่าจบทริปเปิดประสบการณ์ใหม่เมืองสุโขทัยได้ดีทีเดียว

เห็นไหมว่าเมืองสุโขทัยนี้ดีจริงๆ ถ้ามีเวลาช่วงสุดสัปดาห์ หรือจะเป็นแค่เสาร์-อาทิตย์ สุโขทัยนับว่าเป็นตัวเลือกที่คุ้มค่า น่ารัก สนุก อร่อย แถมยังได้เรียนรู้เรื่องราวต่างๆ มากมาย ให้สมกับที่ทาง ททท. บอกว่า ท่องเที่ยววิถีไทย นั้นเก๋ไก๋ไม่เหมือนใครนั่นเอง

สามารถดูข้อมูลที่เที่ยว ที่กิน ที่พัก ของสุโขทัยได้ที่ sadoodtasukhothai.com

—